Europride 2010 - Ars Homo Erotica

Muzeum Narodowe w Warszawie tego lata będzie prawdziwą świątynią homosztuki. Już 11 czerwca otwarcie wystawy Ars Homo Erotica. Paweł Leszkowicz na stronie Muzeum Narodowego prezentuje wystawę następująco:

"Wystawa ma charakter współczesny i historyczny, erotyczny i polityczny. Tytuł oznacza sztukę homoerotyczną związaną z pożądaniem i miłością do tej samej płci. Ars Homo Erotica jest zanurzona w tradycji kultury, ale nawiązuje do aktualnej polityki praw mniejszości. Łączy mity i historię sztuki z teraźniejszością i debatami nad kondycją demokracji. Odnosi się do filozofii erotyzmu jako doświadczenia prowadzącego do humanistycznych idei afirmujących radość życia i seksu, nawet w obliczu represji.

Wystawa jest propozycją innego spojrzenia na historię kultury, kolekcję muzeum i sztukę Europy Środkowo-Wschodniej. Dzieła wybrane ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie oraz prace specjalnie zaproszonych artystek i artystów współczesnych ukazują przekrój przez historię kultury – od antyku do współczesności – z punktu widzenia homoerotycznej wyobraźni. Jest to zwrócenie uwagi na odmienny dla cywilizacji zachodniej kanon sztuki i miłości oraz wydobycie go spod heteronormatywnego filtra i tabu. „Homoerotyka” traktowana jest jako jakość estetyczna i erotyczna obecna w przedstawieniu wizualnym. Kryterium selekcji nie jest więc orientacja artysty lub artystki, ale temat lub kontekst dzieła.

Wybór dzieł pod kątem kobiecej i męskiej ikonografii homoerotycznej pozwala na odmienianie kolekcji muzealnej, docieranie do sfer nieświadomości, odnowę sposobów prezentacji. Wiąże się z odkryciem i zaakcentowaniem wielu obiektów zapomnianych, zwraca uwagę na pomijane znaczenia.

Męski i kobiecy homoseksualizm różnił się w swych formach w zależności od okresu. Jest to różnorodność w uniwersalności. Stąd wynika transhistoryczny i eklektyczny charakter prezentacji wprowadzającej w świat obrazowy pełen aluzji, kodów i podtekstów. Tylko w ten sposób w wielu epokach prześladowany homoseksualizm mógł być wyrażany. Wystawa jest okazją do przypomnienia podwójnych znaczeń mitologicznych lub biblijnych opowieści.
Aby uporządkować wielość przedstawień i metafor, ekspozycja została podzielona na sekcje tematyczne, gdzie dzieła sztuki dawnej zestawiono ze współczesnymi. Powstaje narracja, która ma swoją stopniowaną politykę, erotykę i estetykę.

Wejdźmy zatem do homoerotycznego uniwersum, pamiętając, że erotyzm i pożądanie to nie tylko zmysły i ciało, ale także aspekty wewnętrznego życia człowieka, historii kultury i polityki obyczajowej. Wszystkie te wymiary odnajdziemy na wystawie.

Ekspozycję rozpoczyna w holu głównym Czas walki poświęcony sztuce wobec polityki seksualności i praw człowieka. Umożliwia to wprowadzenie w historię kultury poprzez aktualną sytuację polityczną w Europie Środkowo-Wschodniej. Dzięki temu podczas wędrówki przez kolejne wymiary homoerotyki nie zapominamy o kontekście społecznym. We wszystkich epokach był on bowiem równie burzliwy jak obecnie, a sztuka zawsze powstawała wobec norm nałożonych na różnorodność seksualności.

Homoerotyczny klasycyzm to galeria klasycznych i klasycystycznych aktów oraz portretów męskich przypominających antycznych bogów i bohaterów, z którymi związane są homoseksualne mity i historie. Klasycyzm to estetyka inspirowana sztuką starożytnej Grecji i Rzymu. W kulturze europejskiej wyobraźnia homoseksualna wywodzi się także stamtąd. Homoerotyczny klasycyzm prowadzi nas zatem do źródeł zachodniej cywilizacji, sztuki, erotyki i demokracji.

Akt męski przedstawia różne formuły zmysłowego aktu męskiego, od XIX-wiecznych studiów akademickich i malarstwa realistycznego po współczesną sztukę gejowską.

Pary męskie i Ganimedes akcentują romantyczną i erotyczną ikonografię par męskich w dosłownych pracach współczesnych oraz w dawnej metaforycznej sztuce mitologicznej i religijnej. Oglądamy homomitologię związków Hiacynta i Apolla, Achillesa i Patroklesa, Dawida i Goliata, Zeusa i Ganimedesa.

Święty Sebastian to sekcja poświęcona największej homoerotycznej ikonie chrześcijaństwa i jej wcieleniom, od renesansowego malarstwa po sztukę wideo.

Imaginarium lesbijskie jest kolekcją obrazów innej kobiecości w całej historii sztuki. Prezentujemy continuum kobiecego homoerotyzmu, które istnieje w kulturze wizualnej od Safony na antycznych wazach po współczesne portrety lesbijskich par.

Transgender to sekcja wystawy i pojęcie dotyczące wyobrażeń tożsamości, które są pomiędzy płciami, przekraczając normatywny binarny system płciowy. Sztuka prowadzi od mitycznej androgynii do nowoczesnych maskarad i polityki podważania płci.

Archiwum prezentuje polskie plakaty reklamujące słynne dzieła znanych homoseksualnych reżyserów, dramaturgów i artystów. "

Wystawie towarzyszyć będzie olbrzymia liczba imprez. Myślę, że każdy znajdzie w poniższym zestawieniu coś dla siebie.

SPOTKANIA, DYSKUSJE, DEBATY

11 czerwca (piątek), godz. 12.00
Exhibiting gender and sexuality - panel dyskusyjny
W panelu wezmą udział: prof. Piotr Piotrowski (MNW),dr Agnieszka Morawińska (Zachęta), dr Paweł Leszkowicz (kurator wystawy Ars Homo Erotica), dr Bojana Pejić (kuratorka wystawy Gender Check), Christiane Erharter (Erste Stiftung) oraz artystki i artyści wystawy Ars Homo Erotica i badaczki i badacze wystawy Gender Check
(sala kinowa MNW, wstęp wolny, ok. 120 min.)

11 czerwca (piątek) godz. 19.30
Spotkanie z artystami zagranicznymi biorącymi udział w wystawie Ars Homo Erotica Prowadzenie: dr Paweł Leszkowicz (kurator wystawy Ars Homo Erotica)(sala kinowa MNW, wstęp wolny)

13 czerwca (niedziela), godz. 12.30
Spotkanie na wystawie z jej kuratorem dr Pawłem Leszkowiczem (obowiązuje bilet wstępu na wystawę, ok. 90 minut)

20 i 27 czerwca (niedziele)
Spotkania z artystami polskimi biorącymi udział w wystawie Ars Homo Erotica

27 czerwca (niedziela), godz. 16.00
Homoerotyzm w sztuce - debata społeczna Prowadzenie: dr Paweł Leszkowicz
Debata z udziałem artystów biorących udział w wystawie, połączona z promocją katalogu towarzyszącego wystawie
(sala kinowa MNW)

11 lipca (niedziela), godz. 16.00
Homoseksualizm a zmiana społeczna - debata społeczna
Debata z udziałem przedstawicieli organizacji zajmujących się prawami człowieka
(sala kinowa MNW)

5 września (niedziela), godz. 12.30
Eros w sztuce antycznej
Spotkanie z prof. Witoldem Dobrowolskim (kuratorem Zbiorów Sztuki Starożytnej Muzeum Narodowego w Warszawie)(obowiązuje bilet wstępu na wystawę, ok. 90 min.)Spotkanie w Galerii Sztuki Starożytnej oraz na wystawie Ars Homo Erotica.

5 września (niedziela), godz. 16.00
Ars Homo Erotica - podsumowanie - debata społeczna
Debata z udziałem prof. Piotra Piotrowskiego (dyrektora MNW) oraz dr Pawła Leszkowicza (kuratora wystawy Ars Homo Erotica)
(sala kinowa MNW)

POKAZY FILMOWE

9 lipca, godz. 18.00
Caravaggio
(sala kinowa MNW, pokaz filmu płatny)

11 lipca, godz. 17.30
The Angelic Conversation
(sala kinowa MNW, pokaz filmu płatny)

16 lipca, godz. 18.00
Wittgenstein
(sala kinowa MNW, pokaz filmu płatny)

WYKŁADY NIEDZIELNE

27 czerwca, 4, 11, 18 i 25 lipca oraz 1, 8, 15, 22 i 29 sierpnia
godz. 12.30Homoerotyzm w sztuce europejskiejWykład wprowawdzający w tematykę wystawy prowadzony przez historyków sztuki – współpracowników Ośrodka Oświatowego.(sala kinowa MNW, wstęp wolny, ok. 70 min.)

WYKŁADY CZWARTKOWE

godz. 17.30, wstęp wolny, sala kinowa MNW

17 czerwca
Wystawiennictwo a problematyka LGBTQ. Rys historyczny i teoretyczny – wykład w ramach Wszechnicy Muzealnej
dr Paweł Leszkowicz (kurator wystawy Ars Homo Erotica)

24 czerwca
Świat staropolskich mężolubników. Postrzeganie homoseksualizmu w Polsce XVI-XVIII w.
dr Paweł Fijałkowski (Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie)

1 lipca
Gejowskie fantazje o męskości w kulturze współczesnej
Paweł Sołodki (doktorant w Instytucie Teorii Literatury, Teatru i Sztuk Audiowizualnych Uniwersytetu Łódzkiego)

8 lipca
Od ‘coming out’ do ‘queer’ i z powrotem
dr Tomasz Basiuk (dyrektor Ośrodka Studiów Amerykańskich, Uniwersytet Warszawski)

15 lipca
Eros Greków
prof. Włodzimierz Lengauer (Instytut Historyczny, Uniwersytet Warszawski)

22 lipca
Herosi MDMu a homoerotyczne pożądanie - wycieczka- spotkanie na MDMie
dr Ewa Toniak (Instytut Badań Literackich, Polska Akademia Nauk)• Uwaga! Spotkanie nie odbywa się w gmachu Muzeum! Zbiórka o godz. 17.30 na ulicy Marszałkowskiej między Pl. Konstytucji a Pl. Zbawiciela (przy rzeźbie „Górnika”)

29 lipca
"Stosunki społeczne przed i po" – homoerotyzm i transseksualizm w sztuce węgierskiej przed i po upadku komunizmu
dr Magdalena Radomska (Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

5 sierpnia
Świat kobiet Izabelli Gustowskiej
dr hab. Agata Jakubowska (Instytut Historii Sztuki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

Można zaryzykować stwierdzenie, że Muzeum Narodowe przebiło swoją ofertą ogranizatorów Europride. Moim zdaniem to właśnie Ars Homo Erotica będzie jednym z największych hitów tegorocznego Eurpride.